شناسایی سبک حاکمیت اسلامی پیامبر اکرم (ص)

نویسنده: تویسرکانی راوری، مهدی ؛ طاهرپور کلانتری، حبیب الله ؛ لطیفی، میثم ؛

نویسنده مسئول: رهنورد، فرج الله ؛

مدیریت اسلامی زمستان ۱۴۰۲ – شماره ۱۲۵ ، ب (وزارت علوم/ISC (‎۳۰ صفحه – از ۱۱ تا ۴۰ )

کلیدواژه ها:  حکومت اسلامی، سیره نبوی، حاکمیت اسلامی، حکمرانی اسلامی

چکیده:

حاکمیت پیامبر اکرم(ص) الگویی ارزشمند برای حکمرانی اسلامی در عصر حاضر محسوب می‌شود. این مقاله با هدف شناسایی سبک حاکمیت نبوی(ص) و الگوبرداری برای دستیابی به حکمرانی اسلامی، با روش تحلیل مضمون به بررسی بیانات و رفتار آن حضرت در دوران حکومت در مدینه پرداخته است. وفق یافته های مقاله، سبک حاکمیت نبوی(ص) معرف الگویی پنج‏وجهی شامل «پایه مناسبات»، «میزان همگرایی»، «واسطه مبادله»، «ابزارهای هماهنگی و رفع تعارض» و «فرهنگ غالب» در جامعه اسلامی است. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهند که سبک حاکمیت پیامبر اکرم(ص) برپایه ویژگی‌هایی همچون اخوت و یگانگی بر مبنای اهتمام به امور مسلمین، تکریم برادران دینی و حفظ پیوند برادری؛ وابستگی متقابل ناشی از تأکید بر یگانگی امت اسلامی؛ انگیزه پاداش الهی از طریق ترغیب به اعمال صالح؛ حکمیت الهی با تأکید بر اطاعت از خدا و رسول؛ و فرهنگ همیاری و یاری‌رسانی بنا شده است. این ویژگی‌ها حاکی از آن است که سبک حاکمیت حضرت محمد(ص) را می‌توان با تشبیهی استعاری، سبک مبتنی بر «نظام خانواده» دانست. این الگو می‌تواند راهنمای مناسبی برای طراحی حکمرانی اسلامی در عصر حاضر باشد.

خلاصه ماشینی:

نمونه استخراج مضامین مرتبط با وجه «میزان وابستگی » {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش ۲۶ سال سی و یکم | شماره چهارم | زمستان ۱۴۰۲ جدول ۷. مضامین پایه و سازمان دهنده وجه «میزان وابستگی » {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش (ص ) ج ) واسطه در سیره حاکمیت نبوی جدول ۸. نمونه استخراج مضامین مرتبط با وجه «واسطه مبادله » از گزاره های روایی/تاریخی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش نشریات علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام ) ۲۷ جدول ۹. مضامین پایه و سازمان دهنده وجه «واسطه مبادله » {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش (ص ) د) وسیله حل تعارض و هماهنگی در سیره حاکمیت نبوی جدول ۱۰. نمونه استخراج مضامین مرتبط با وجه «وسیله حل تعارض و هماهنگی » {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش نشریات علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام ) ۲۹ جدول ۱۱. مضامین پایه و سازمان دهنده وجه «وسیله حل تعارض و هماهنگی » {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : یافته های پژوهش ۳۰ سال سی و یکم | شماره چهارم | زمستان ۱۴۰۲ (ص ) هـ) فرهنگ در سیره حاکمیت نبوی جدول ۱۲. شبکه مضامین پژوهش منبع : یافته های پژوهش چنانچه از شکل ۴ نیز پیداست ، پدیده محوری مقاله ، «سبک حاکمیت نبوی (ص )» است که از ۵ مضمون فراگیر متناظر با ۵ وجه اخوت و یگانگی (پایه مناسبات )، وابسته (میزان وابستگی)، پـاداش الهی (واسطه مبادله )، حکمیت خدا و پیامبر (وسیله حل تعارض و هماهنگی)، و همیاری (فرهنگ ) تشکیل شده است .

منبع: نورمگز