کشاکش نظم و عدالت در الگوی حکمرانی مطلوب جمهوری اسلامی

نویسنده: بیگلری، احمد ؛

آیین حکمرانی بهار و تابستان ۱۴۰۱ – شماره ۱ (‎۲۰ صفحه – از ۱۲۵ تا ۱۴۴ )

کلیدواژه ها:  عدالت، جمهوری اسلامی، امنیت، نظم عمومی، حکمرانی اسلامی، حکمرانی سیاسی، حکمرانی سیاسی مطلوب

چکیده:

اکنون با گذشت بیش از دو دهه از سده یست‌ویکم کماکان جدال ایدئولوژی‌های جدید بر سر نظام سیاسی و جایگاه حکومت در آن ادامه دارد؛ چراکه هنوز هیچ یک از نظام‌های سیاسی موجود نتوانسته‌اند آرمان‌ها و غایات بشری در عرصه جامعه سیاسی را عینیت بخشند. در همین راستا، امروزه حکومت در حال ازدست‌دادن جایگاه خود به عنوان محور اصلی جامعه سیاسی است. در سده بیستم، تنش‌هایی طولانی میان تمرکزگرایی و تمرکززدایی، اغلب در جوامع غربی وجود داشته و گذار از پارادایم «حکومت» به پارادایم «حکمرانی» را به‌خصوص در دهه‌های پایانی سبب شده است. در ‌این خصوص گذار از مدیریت بوروکراتیک به مدیریت غیر متمرکز و شکل‌گیری شبکه‌های سیاست‌گذاری در کشورهای مختلف را در اندازه‌های متفاوت می‌توان مشاهده کرد. در ایران تکوین دولت مدرن از همان ابتدا بر اساس مدلی تمرکزگرایانه استوار بوده است. با انقلاب اسلامی ایران و تشکیل جمهوری اسلامی به عنوان نظام سیاسی مطلوب، حرکت به سوی تمرکززدایی در سیاست‌گذاری در برخی عرصه‌های غیر حاکمیتی تا حدودی دنبال شده است. با این همه، دغدغه‌های امنیتی –به معنای عام- و اختلال‏های عملکردی در حوزه توزیع، همواره مشکلاتی را در حوزه عملی و نظری به دنبال داشته که مانع از شکل‌گیری یک حکمرانی مطلوب بوده است. نوشتار حاضر می‌کوشد با بهره‌گیری از رویکردی تبیینی‌ـ ‌تاریخی مختصات حکمرانی محقق در‌ جمهوری اسلامی ایران را بررسی نماید. به نظر می‌رسد این الگو به دنبال تغییر مجدد حکمرانی از پارادایم «نظم و امنیت» به پارادایم «عدل و قسط» است.

منبع: نورمگز