موضوع شناسی فقهی حکمرانی دینی

نویسندگان: نجف لک‌زایی، علی اکبری معلم، محسن حدادی 

فصلنامه دین و قانون، دوره ۱۲، شماره ۴۳، فروردین ۱۴۰۳

چکیده

موضوع حکمرانی اساساً برای حل معضل ناکارآمدی دولتها در اداره امور جامعه مطرح شد و هر الگوی نظری بر اساس مبانی خود، تعریفی از مفهوم حکمرانی ارائه کرده است. الگوهای حکمرانی با توجه به اینکه در چه بستری شکل گرفته و متکی به چه نظام ارزشی باشند، به دو دسته تقسیم شده اند؛ اول؛ الگوی حکمرانی غیر اسلامی که از رهگذر توسعه اقتصادی با محوریت بازار شکل گرفت وسپس به عرصه سیاست با محوریت دولت حداقلی تسری پیدا کرد و امروزه معمولا به حکمرانی خوب شناخته می‌شود. اما دسته دوم؛ الگوی حکمرانی اسلامی است که در این باره تعریف روشن و مورد اتفاقی بین اندیشمندان اسلامی وجود ندارد؛ به همین دلیل مقاله چیستی حکمرانی اسلامی با بهره‌گیری از چارچوب نظری سازه حرکت (مبداء و مقصد، متحرک و محرک و زمان و مکان) در حکمت متعالیه در پی ارائه تعریفی جامع از حکمرانی اسلامی بر آمده است. مهم‌ترین عناصر نهفته در تعریف مختار عبارتند از: فرایند هدایت، توحید، ایمان، عمل صالح، عقل و عدل.

کلیدواژه‌ها: حکمرانی، حکمرانی اسلامی، حکمرانی خوب، سازه و ارکان حرکت، دین

منبع: فصلنامه علمی ترویجی دین و قانون