سلسله نشستهای علمی نقد و بررسی کتب حکمرانی؛ عنوان کتاب: الگوی حکمرانی دو فضائی (جلسه دوم)
سلسله نشستهای علمی نقد و بررسی کتب حکمرانی
به همراه ارائه الگوی مطلوب حکمرانی اسلامی
عنوان کتاب: الگوی حکمرانی دو فضائی (جلسه دوم)
ناقد: محمدعلی شکوهیان راد
دبیر نشست: سیدعلیرضا سجادی
تاریخ برگزاری نشست: ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
دبیر :
– خیرمقدم به شرکت کنندگان
– گرامیداشت یاد شهداء و تسلیت شهادت رهبر حماس شهید یحیی السنوار
– معرفی برنامه ی سلسله نشستهای نقد کتب حکمرانی و ارائه الگوی مطلوب حکمرانی اسلامی و متولی برنامه هسته حکمرانی
– معرفی کوتاهی از کتاب الگوی حکمرانی دوفضائی و محدوده ی مورد بررسی در نشست دوم (فصل دوم و سوم و نتیجه گیری)
– معرفی ناقد جناب مهندس محمدعلی شکوهیان راد پژوهشگر و نویسنده در حوزه مطالعات سایبرنتیک
– توضیحات مورد نیاز در خصوص شیوه ثبت نام در سامانه و معرفی سایت رادیو پژوهش برای دسترسی به صوت نشستها
– ارائه خلاصه از نشست اول نقد و بررسی کتاب الگوی حکمرانی دوفضائی:
در نشست اول معرفی کلی کتاب و نقد و بررسی مقدمه و فصل اول توسط جناب شکوهیان راد بیان شد.
نقاط قوت کتاب:
۱. نویسنده اذعان دارد که حوزهی سایبر ضرورت نیازمند به طراحی الگوی حکمرانی است.
۲. نویسنده بر وجود رویکرد جامع نگرانه در تدوین الگوی حکمرانی فضای مجازی تاکید دارد.
نقاط ضعف کتاب:
۱. نقد علمی که در فصل اول کتاب مطرح گردید عدم توجه مولف به دانش سایبرنتیک به عنوان دانش اصلی و زیرساختی فضای سایبر؛
۲. نقد دوم در این نشست؛ عدم توجه و تبیین کافی مولف نسبت به مفاهیم حکمرانی سایبرنتیکی؛
۳. نقد علمی سوم؛ اشتباه شناختی نسبت به الگوهای حکمرانی در برخی از موارد بوده که نویسنده آنها را در فصل اول معرفی
نمود. به عنوان نمونه معرفی الگوی حکمرانی فضای سایبر آمریکا است که به اشتباه معرفی نموده اند.
ناقد :
– بیان کلیتی از ساختار محتوائی کتاب: تدوین کتاب در سه فصل و یک نتیجه گیری که در حد یک فصل می باشد.
– شروع بحث با تقدیر از دبیر و هسته حکمرانی اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
– نقد علمی مستند به صفحه ۷۷؛ مولف حکمرانی دوفضائی را – که نام کتاب هم هست – رسماً تایید و به عنوان الگوی
اصلی حکمرانی فضای سایبر معرفی میکند.
اشکال این الگو تضاد با نگاه معرفت دینی است زیرا ابتناء بر نظریهی جهانهای موازی (parallel universe) دارد و
معارض دیدگاه جهانهای متوالی است که در مبانی توحیدی مطرح شده است و اصالت معاد نیز بر همین دیدگاه استوار
است.
– نقد علمی مستند به صفحه ۸۲؛ در این بحث شاهد اصالتبخشی به فضای سایبر به صورت موازی با فضای فیزیکی
هستیم.
– اشکال این اصالت بخشی این است که در حقیقت فضای مجازی در امتداد فضای واقعی است و از طریق زیرساخت های
معرفتی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد و ماهیتی مستقل از فضای فیزیکی نمیباشد، بلکه صرفاً هویت فنی آن سایبری
است.
آثار اینگونه نگاه به فضای سایبر، منجر به وقوع نابسامانی مدیریت اجتماعی و ایجاد بحران در تمام بخشها است.
– مثال؛ در ایران بخاطر عدم مدیریت فضای سایبر، تاکنون با چهار فتنه شدیم که در سالهای ۸۸– ۹۶– ۹۸– ۱۴۰۱ واقع
شدند.
با اندکی بررسی مشخص است که فتنهی آخر با سه فتنهی قبل متفاوت است و آثار آن هنچنان ادامه دارد، هرچند که بعد
آشوبهای خیابانی آن پایان یافته است. تفاوت فتنهی ۱۴۰۱ با سه فتنه قبل عمق اثرگذاری شناختی فضای سایبر است که
نسبت به قبل بیشتر بود. یعنی اوالً عمق شناختی دشمن در این فتنه بیشتر بود و ثانیاً ارتباطات اجتماعی فیزیکی (خصوصاً
نظام آموزش رسمی کشور) که ختثی کنندهی انحراف ایجاد شده در فضای سایبر است، به علت کرونا تعطیل و
غیرحضوری شده بود ایجاد شده بود فرصتی دوچندان برای اثرگذاری شناختی دشمن بر جامعهی مخاطب فراهم آید.
نتیجه : اثری فضای سایبر بر اساس فضای فیزیکی میباشد و لذا اصالت مستقل بی معناست.
۴
– نتیجه: اثرگذاری فضای سایبر بر اساس فضای فیزیکی میباشد و اصالتبخشی مستقل به آن، اشتباه است.
– نتیجهی اصالت دادن به فضای سایبر، وضعیت کنونی کشور است که حتی سکوهای داخلی نیز در مدیریت و حکمرانی
نظام نیست. یکی دیگر از آثار سوء این نگاه، تفاوت فاحش اجرای قوانین کشور در فضای سایبر نسبت به فضای حضوری
و فیزیکی است.
– نقد علمی مستند به صفحه ۷۸؛ مؤلف قائل است الگوی مطلوب کالن دوفضائی هم پیشرفت و هم توسعه پایدار را جلو
خواهد برد. این در حالی است که نسبت بین توسعه پایدار و الگوی ایرانی اسلامی پبشرفت، نسبت ضدیت تام است.
مقام معظم رهبری در ۳۱ خرداد ۱۳۹۶ در مورد توسعه پایدار فرمودند که نه تنها توسعه پایدار قابل قبول نیست و نمی-
پذیریم، حتی از لفظ توسعه هم استفاده نمیکنیم زیرا توسعه، مفهومی مادی است.
– صفحه ۲۴؛ در اجرای آن تعارض در ذات وجود دارد.
– مولف در فصل سوم چندین نگاه در حکمرانی سایبری مطرح میکند که به معنای انطباق دیدگاه ایشان با سومین دیدگاه
نسبتشناسی فضای سایبر و حکمرانی است که سطح عالیه ی حکمرانی بر فضای سایبر را به نظارت تقلیل میدهد.
اشکال این نگاه، توجه حداقلی به فضای حکمرانی بر سایبر بوده و با این نگاه، حکمرانی مطلوب محقق نمیشود.
– نگاه دیگری هم برای حکمرانی سایبر مطرح نموده اند که سایبر در کنار پنج مولفه دیگر حکمرانی به عنوان مولفه ششم
باشد.
اشکال این نگاه هم این است که فضای سایبر در کنار مولفه های دیگر نیست بلکه بر مولفه های دیگر ترجیح دارد. در
نتیجه سایبر، خود حکمرانی است نه اینکه یکی از مولفه های حکمرانی
پس از پایان فصل دوم سواالتی توسط دبیر مطرح شد و ناقد پاسخ سواالت را ارائه نمود و پس از اتمام مباحث مجدداً
سواالت دیگر پاسخ داده شد.
در ادامه، جمعبندی بحث توسط دبیر انجام شد و نکات اساسی نقد شده به صورت مختصر مرور گردید.
