الگوی حکمرانی ایران در دنیا به عنوان مبانی دینی و اسلامی شناخته شده است

حجت الاسلام و المسلمین رهدار گفت: امروز جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگویی بی‌ بدیل در جهان اسلام شناخته می‌شود که توانسته با تکیه بر مبانی دینی و مردم‌سالاری اسلامی در برابر فشارهای خارجی ایستادگی کند و اقتدار خود را به نمایش بگذارد.

حجت الاسلام و المسلمین احمد رهدار، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)، در چهارمین مدرسه فصلی فقه نظامات اجتماعی (تابستانه) با محوریت الگوی حکمرانی آیت الله العظمی خامنه ای به تبیین موضوع الگوی حکمرانی سیاست در جمع اساتید و طلاب در مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ص) پرداخت.

تأکید بر تفاوت ماهوی حکمرانی اسلامی با رشته‌های دانشگاهی وارداتی

حجت الاسلام و المسلمین رهدار تصریح کرد: حکمرانی به مثابه یک رشته دانشی وارداتی، عمدتاً مبتنی بر مبانی، نظریه‌ها و غایات غربی است و حتی بررسی‌های تطبیقی آن با معادل‌های اسلامی، اغلب جنبه‌ای حاشیه‌ای و غیراصیل دارد؛ حال آنکه حقیقت تاریخی حکمرانی اسلامی فراتر از این مفاهیم محدود آکادمیک است.

وی با اشاره به سابقه تاریخی حکمرانی در جهان اسلام، خاطرنشان کرد: اگرچه شیعه در طول تاریخ اغلب در حاشیه قدرت قرار داشته است، اما این به معنای ناتوانی در تولید مبانی نظری یا فاقد تجربه عملی حکمرانی نبوده است.

انقلاب اسلامی؛ استثنای تاریخی و ظهور الگویی بی‌بدیل در حکمرانی

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) ظهور انقلاب اسلامی را نقطه عطفی دانست و اظهار داشت: الگوی حکمرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان برآیند اندیشه شیعی، امروزه به عنوان الگویی شاخص و بی‌بدیل در جهان اسلام و حتی در نزد اندیشمندان خارج از جهان اسلام شناخته می‌شود؛ به عنوان نمونه به نقل یک استاد دانشگاه لبنان، در مجامع بین‌المللی، هنگام پرسش درباره مصداق عینی حکمرانی اسلامی، ناگزیر تنها پاسخی که می‌توان داد «جمهوری اسلامی ایران» است.

وی همچنین به نظریه پروفسور سعید مصری اشاره کرد که در کتاب «هراس بنیادین» تنها راه بقای جهان اسلام در عرصه سیاسی را «الگوی خمینیسم» (اسلام سیاسی) می‌داند و نیز به نظریه ساموئل هانتینگتون اشاره نمود که ایران را رهبر تمدن اسلامی در تقابل تمدنی پایان تاریخ معرفی می‌کند.

تبیین ارکان الگوی حکمرانی سیاسی مقام معظم رهبری

حجت الاسلام و المسلمین رهدار در ادامه به تبیین الگوی حکمرانی سیاسی حضرت آیت‌ الله العظمی خامنه‌ای پرداخت و گفت: در سطح مبانی معرفتی سه محور «ولایت فقیه به عنوان میراث امام و گذشتگان»، «ترکیب ناگسستنی دین و سیاست» و «نظریه مردم‌سالاری دینی» اساس این الگو است. همچنین در سطح نهادی می توان بر «ثبات ساختاری نظام»، «نقش راهبردی و فرا قوه‌ای رهبری» و «مهندسی تعادل قوا در ذیل ولایت فقیه» تأکید کرد.

وی رکن دیگر در سطح راهبردهای داخلی را «مقاومت در برابر فشارهای خارجی برای اداره کشور»، «تلفیق راهبرد عدالت و پیشرفت»، «حفظ هویت فرهنگی-دینی» و «توسعه فناوری‌های نوین» دانست و افزود: در سطح راهبردهای خارجی، سیاست مقاومت منطقه‌ای و فراگیر، اصل نه شرقی – نه غربی، دیپلماسی عزتمندانه (عزت، حکمت، مصلحت) و صدور گفتمان انقلاب را می توان برجسته نمود.

وی ادامه داد: در سطح سبک رهبری، مدیریت کارآمد بحران‌ها، هدایت نرم‌افزاری جامعه از طریق بیانات تبیینی، تعامل سازنده با نخبگان و جوانان و ترکیب انعطاف تاکتیکی با ثبات استراتژیک را می توان از ویژگی‌های بارز این الگو دانست؛ همچنین در سطح چشم‌انداز تمدنی «طرح تمدن نوین اسلامی»، «پیوند هویت ملی و امت اسلامی» و «ارائه الگوی بدیل جهانی برای بشریت» را می توان غایت این الگو معرفی کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به مقایسه تطبیقی الگوی حکمرانی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری پرداخت و تأکید کرد: مقام معظم رهبری شاگرد مکتب امام و امتداد گفتمان ایشان هستند، اما این به معنای تقلید صرف نیست، بلکه نوآوری‌های ایشان ناشی از اقتضائات زمانه (تثبیت و تعالی نظام به جای مرحله تاسیس) است؛ تفاوت‌ها در گفتمان حاکم، سبک مدیریتی، الگوی تقابل با دشمن، اولویت‌های اقتصادی، شیوه دیپلماسی و الگوی تعامل با نخبگان و مخالفان ناشی از این تغییر بستر تاریخی است.

وی به تحلیل گذار گفتمانی از «جهاد» به «مقاومت» پرداخت و گفت: دلایلی همچون انحراف مفهوم جهاد توسط جریان‌های تکفیری، کشش مفهومی بیشتر مقاومت برای گردآوری ظرفیت‌های فرامذهبی و فرادینی و تنوع اشکال تقابل در عصر حاضر (جنگ هیبریدی، نرم و هوشمند) را می توان عامل این گذار برشمرد.

منبع: خبرگزاری رسا