نقد علمی کاربست هوش مصنوعی در تحلیل حکمرانی نبوی

نشست علمی تخصصی «آسیب‌شناسی تأثیر هوش مصنوعی بر تحلیل ناروا یا ناسازوار از حکمرانی نبوی» با ارائه دکتر وحید شریفی در مشهد برگزار شد.

نشست علمی تخصصی با عنوان «آسیب‌شناسی تأثیر هوش مصنوعی بر تحلیل ناروا یا ناسازوار از حکمرانی نبوی» به همت پژوهشکده اسلام تمدنی و با همکاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ در مشهد برگزار شد.

در این نشست، دکتر وحید شریفی، محقق رسمی پژوهشکده اسلام تمدنی و رئیس کتابخانه و مرکز اطلاع‌رسانی شیخ بهایی، به تبیین مبانی نظری هوش مصنوعی و نسبت آن با مقوله حکمرانی پرداخت و سطوح مختلف کاربست این فناوری در تصمیم‌سازی‌های اجتماعی و سیاسی را تشریح کرد.

وی در ادامه، اصول و مؤلفه‌های حکمرانی نبوی را با تأکید بر جایگاه وحی، عقل و اخلاق در ساخت قدرت و اداره جامعه اسلامی مورد بررسی قرار داد و تفاوت‌های بنیادین این الگو با الگوهای متعارف حکمرانی مدرن را تبیین کرد.

بخش مهمی از این نشست به آسیب‌شناسی تحلیل‌های ناروا از حکمرانی نبوی در عصر هوش مصنوعی اختصاص داشت؛ جایی که نسبت‌سنجی‌های نادرست، تقلیل سیره نبوی به مدل‌های صرفاً مدیریتی و پیامدهای معرفتی بهره‌گیری بی‌ضابطه از تحلیل‌های الگوریتمی مورد نقد علمی قرار گرفت. همچنین ناسازواری‌های معرفتی و روشی هوش مصنوعی با حکمرانی نبوی از منظر داده‌محوری، فقدان نیت اخلاقی و نبود مسئولیت‌پذیری در سامانه‌های هوشمند تشریح شد.

در پایان، دکتر شریفی با تأکید بر پرهیز از رویکردهای افراطی در مواجهه با فناوری‌های نوین، چارچوبی انتقادی برای بهره‌گیری هدایت‌شده از هوش مصنوعی در مطالعات اسلامی ارائه کرد و تصریح نمود: هوش مصنوعی می‌تواند در جایگاه یک ابزار پژوهشی به ارتقای مطالعات دینی کمک کند، اما هرگز جایگزین عقل انسانی و مرجعیت وحی نخواهد شد.

این نشست با طرح پرسش‌های علمی از سوی حاضران و گفت‌وگوی تخصصی پیرامون نسبت فناوری‌های نوین با علوم اسلامی به کار خود پایان داد.