ارائه مدل عملکرد بانک‌های اسلامی با تمرکز بر حمکرانی اسلامی، آیا پایداری اسلامی و فناوری مهم است؟
نویسنده: علاف جعفری، الناز ؛
نویسنده مسئول: آسایش، فرزاد ؛
رهیافتهای نوین مدیریت جهادی و حکمرانی اسلامی بهار ۱۴۰۴- شماره ۱۷ رتبه: A (۲۰ صفحه – از ۹۰ تا ۱۰۹ )
چکیده
با گسترش روزافزون بانکداری اسلامی در سطح جهانی، ضروری است که الگوهای مناسب حکمرانی و پایداری به منظور ارتقای عملکرد این بانک‌ها مورد توجه قرار گیرد. در این میان، فناوری به عنوان یک ابزار تسهیل‌گر و تحول‌آفرین در بانکداری اسلامی شناخته می‌شود که می‌تواند به بهبود فرآیندها، ارتقاء کیفیت خدمات و تضمین انطباق شرعی منجر شود. این پژوهش به ارائه مدل عملکرد بانک‌های اسلامی می‌پردازد. روش پژوهش برحسب نوع داده، کیفی از نوع ماهیت اکتشافی است. همچنین، در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته که به صورت عمیق انجام شد. جامعه آماری پژوهش را ۱۲نفر از مدیران و معاونین بانک ملی در شهر تهران با روش نمونه‌گیری در دسترس تشکیل دادند. از روش تحلیل تم برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌ها، منجر به شناسایی پنج تم مدیریت ریسک(ریسک اعتباری،ریسک عملیاتی، ریسک شرعی)، حکمرانی اسلامی(حکمرانی ملی، حکمرانی خصوصی)، پایداری اسلامی(اقتصادی اسلامی، اجتماعی اسلامی، زیست محیطی اسلامی)، فرهنگ و آموزش (آگاهی عمومی، فرهنگ محلی، آموزش کارکنان) و فناوری (بانکداری دیجیتال، بازاریابی دیجیتال، امنیت سایبری) گردید. نتایج حاکی از آن است که حکمرانی اسلامی و مدیریت ریسک به‌عنوان دو رکن اساسی، توانایی بانک‌های اسلامی را در ارتقاء پایداری و پاسخگوئی به چالش‌های مدرن تقویت می‌کند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین در این زمینه می‌تواند به بهبود کارایی و شفافیت خدمات بانکی کمک نماید. در نهایت، یکپارچگی این ارکان می‌تواند آینده‌ای پایدارتر برای بانکداری اسلامی در عصر دیجیتال رقم بزند و مدل ارائه شده می‌تواند به عنوان چارچوبی راهنما برای سیاست‌گذاران، مدیران بانکی و نهادهای نظارتی مورد استفاده قرار گیرد.
