مواجهه با خویشاوندگماری در حکمرانی اسلامی (با تأکید بر سیرۀ نبوی و علوی)

نویسنده مسئول : علیانسب، سیدحسین ؛ نویسنده : مهدوی، محمد ؛ بهروز، صمد ؛

مجله:مدیریت در دانشگاه اسلامی»پاییز و زمستان ۱۴۰۲، سال دوازدهم – شماره ۲ رتبه: ب/ISC (‎۲۱ صفحه – از ۳۳ تا ۵۳ )

چکیده:

هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین دیدگاه اسلام دربارۀ خویشاوندگماری بود که امروزه به مسئله‌ای مهم در سیستم اداری کشور و نظام سیاسی اسلامی تبدیل شده است. روش: با بهره‌گیری از روش استنادی و با رویکرد استنتاجی، وقایع مرتبط با سیرۀ حکومتی دو پیشوای معصوم؛ حضرت پیامبر(ص) و امام علی(ع) که فرصت حکمرانی داشتند، مطالعه و بررسی شد. یافته‌ها: دستاوردها نشان داد که پیشوایان معصوم بر آسیبهای متعدد و پیامدهای منفی خویشاوندگماری برای حکومت اسلامی تصریح کرده و پیوسته از نصب خویشاوندان در مناصب مادی و سیاسی اجتناب می‌کردند و خویشاوندان شایسته خود را تنها در امور معنوی همانند جهاد و تبلیغ که بدون شائبۀ بهره‌برداری مادی و سیاسی‌اند، به کار می‌گرفتند. نتیجه‌گیری: به اقتضای مصالح عمومی و با توجه به اینکه در اندیشۀ اسلامی منصبهای حکومتی امتیاز محسوب نمی‌شوند، بلکه فقط برای عمل به تکلیف‌اند؛ خویشاوندان حاکمان هر اندازه هم توانمند و کارامد باشند، حضورشان تنها در مناصب مرتبط با امور معنوی و جهاد، مقبول و موجب تقویت نظام اسلامی است.