نشست «چالش‌های حکمرانی» در ایران امروز برگزار شد
سلسله نشست‌های «چیستی و چرایی حکمرانی اسلامی» با موضوع «چالش‌های حکمرانی» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد.
سلسله نشست‌های «چیستی و چرایی حکمرانی اسلامی» با موضوع «چالش‌های حکمرانی» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی به همت دبیرخانه حکمرانی اسلامی وابسته به مدرسه عالی حکمرانی اسلامی برگزار شد.
حجت‌الاسلام پورمحمدی در این نشست با اشاره به مفاهیم به کارگرفته شده در دانش سیاست و تفاوت‌ها و تشابهات آن‌ها گفت: حکومت کردن و اعمال قدرت از اصلی‌ترین و کانونی‌ترین رویکرد، گرایش و کشش انسان‌ها از ابتدای خلقت تاکنون هست و اصلی‌ترین مسئله‌ایست که با ساخت انسان همراه و همزاد است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی با تاکید بر چهار پایه اساسی ساخت قدرت خاطرنشان ساخت: قدرت برآیند ساختار وجودی انسان با اتکا به پایه‌های علم، اختیار، انتخاب و خلاقیت است. خداوند به اقتضای همین توان وجودی و ابزار اعمال قدرت، نتایج و انتظارات و تکلیف هم بر عهده انسان نهاده است.
وی افزود: این سلطه و قدرت یک قدرت تکوینی در اختیار انسان است و چون خداوند خود قادر حکیم متعال علیم به این توانایی تکوینی انسان هست به او جایگاه خلافت داده است که این خلافت خلافت تکوینی است. چون ابزار تکوینی و کنش تکوینی دارد البته متفرع بر این احکام و لوازم تشریع هم وجود دارد ولی اساس امر تکوین است.
پورمحمدی با اشاره به سیر تطور اعمال قدرت و حاکمیت در جوامع انسانی یادآور شد: اعمال این قدرت و این سلطه روش‌های مختلف داشته و از اشکال ابتدایی امروزه به دانش تبدیل شده است. اگر قبلا روش، سلوک یا سنت بود حالا مراحل تکوینی و عالی را طی کرده و به دانش منجر شده است که امروزه از آن به حکمرانی تعبیر می‌شود.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه حکمرانی فراتر از حکومت کردن است گفت: حکمرانی در تفکر اسلامی و دینی ما دو پایه اساسی تکوینی و تشریعی دارد. حکمرانی دانشی است که به میدان عمل منتج شده است. صرفاً یک نظریه و فرضیه نیست. مقولاتی است که در میدان عمل محقق شده و قابل ارزیابی و اندازه‌گیری است.
وی افزود: جمهوری اسلامی بر اساس یک مبانی دقیق و عمیق و کار مطالعاتی طولانی از ابتدای اسلام مطرح بوده و در مباحث کلامی و فقهی مورد توجه جدی و عمیق قرار گرفت. با یک نظریه‌پردازی تکامل یافت و از یک نگاه باز و روشن به تحولات جهانی و متکی به دانش‌های مدرن شکل گرفته است. دلیل این مدعا قانون اساسی است.
پورمحمدی ادامه داد: قانون اساسی هم از معارف اولیه و اساسی اسلامی، مباحث فلسفی و کلامی، مباحث تشریع یعنی فقه در شکل وسیع تجربه‌های تاریخی که داشتیم و سپس متکی به دانش جدید بهره برده است. قانون اساسی ما بعد از تمام قانون اساسی‌های معتبر دنیا نوشته شده و بخشی از این توجه به خود قانون اساسی مشروطه است.
دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز گفت: قانون اساسی ابلاغ و اجرا شده است. اینجا باید حکمرانی خودش را نشان بدهد. بر اساس این باید قوانین عادی تدوین بشود، ساز و کارها و ساختارها با نگاه نتیجه‌گرا و نه صرفا فرایندگرا شکل بگیرد، بازخوردگیری بشود و نقاط قوت و ضعف شناسایی بشود.
پورمحمدی با تاکید بر اینکه قانون اساسی دستاوردهای مهمی داشته است خاطرنشان ساخت: مهم‌تر از ایجاد یک سیستم و نظام حکومتی محتوای دینی است. جمهوری اسلامی در اوج نظریه‌پردازی‌های منقطع از خدا و دین شکل گرفته است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی مردم‌سالاری، وفاداری و پایبندی به مبانی دینی، مطالعات گسترده در حوزه اجتماعی سیاسی دین، استقلال و خودباوری، افزایش امنیت ملی و ثبات داخلی، هنر و توسعه فرهنگی، توسعه علمی و فناوری‌های نوین، توسعه زیرساختی، آموزش عالی و پیشرفت‌های نظامی دفاعی را از دستاوردهای مهم پس از پیروزی انقلاب اسلامی دانست و گفت: جمهوری اسلامی ایران یک جورچین متنوع از اقوام، زبان‌ها و مذاهب مختلف است که اگر مدیریت قوی اعمال بشود به یک آورده بزرگ تبدیل می‌شود. جمهوری اسلامی در همبستگی ملی از خودش قابلیت‌های بسیار بالایی نشان داده است که این قدرت را در جنگ دوازده روزه به چشم خود دیدیم.
وی در ادامه سخنان خود به چالش‌های حکمرانی در ایران امروز اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌های ما اختلاف در مبانی‌ست که در انواع مختلف نگرش‌های فقهی متفاوت است. مقبولیت بحث جدی دیگری است که در این زمینه مطرح می‌شود.
پورمحمدی اولویت‌بندی در حکمرانی را چالش مهمی دانست و ابراز داشت: هیچ حکومتی بدون توجه به اولویت‌ها قدرت اعمال و تحقق خواسته‌هایش را ندارد. امروز در ایران اولویت با ثبات و امنیت نظام و معیشت مردم است.
وی در ادامه به بررسی چالش‌هایی چون رضایت مردمی، تکیه به یافته‌های علمی، نحوه تعامل با جهان، عدم تناسب برنامه‌ریزی‌ها با مقتضیات، انتظارات و توقعات اجتماعی و هماهنگ‌سازی ساختارها و نهادها پرداخت و با تاکید بر چالش نیروی انسانی گفت: نیروی انسانی باید معتقد، توانمند و ملتزم باشد. اگر شما چنین نیرویی در اختیار نداشته باشید حتما با چالش در حکمرانی روبرو هستید.
پورمحمدی در پایان سخنان خود با تاکید بر عدم توازن در بررسی نقاط ضعف و قوت تجربه حکمرانی جمهوری اسلامی گفت: چون مقهور مشکلات شدیم قدرت دفاع از دستاوردها و مبانی خود را نداریم. اگر هم بگوییم به راحتی نفی می‌شود. در تبیین و انتشار دستاوردها با چالش جدی مواجه هستیم.
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
